Ngành Bảo tàng

Bảo tàng là cơ quan lưu giữ các di sản vật thể và phi vật thể, nghiên cứu và giáo dục khoa học, mở cửa để phục vụ công chúng. Nhiệm vụ của người làm trong các bảo tàng là nghiên cứu, sưu tầm, kiểm kê, bảo quản và trưng bày các di sản.

Người làm công tác bảo tàng có thể chuyên về một lĩnh vực nhất định như nghệ thuật, nghệ thuật trang trí, lịch sử tự nhiên, lịch sử xã hội, lịch sử nghệ thuật, dân tộc học hay nhân học, khoa học hay công nghệ.

Điều kiện làm việc và cơ hội nghề nghiệp

Công việc ở bảo tàng rất đan dạng. Bạn có thể làm việc trong các phòng nghiên cứu, thí nghiệm, kho bảo quản hiện vật, các gian trưng bày trong nhà. Nếu yêu thích công việc năng động ngoài trời, bạn cũng có thể làm việc tại các di tích, công trường khai quật khảo cổ học hoặc đi nghiên cứu, phỏng vấn các tầng lớp xã hội, nghề nghiệp khác nhau ở khắp các vùng miền. Những người làm bảo tàng thường chuyên sâu về một nghề nhưng biết nhiều nghề khác như chụp ảnh, quay video…

Một số nghề nghiệp trong ngành bảo tàng:

- Công tác nghiên cứu khoa học: Xây dựng hệ thống lý luận, phương pháp hoạt động thực tiễn cũng như các hình thức hoạt động nghiệp vụ tương ứng với lĩnh vực trưng bày, định hướng của bảo tàng.

- Công tác sưu tầm hiện vật: Sưu tầm các hiện vật, nghiên cứu, xét chọn kỹ càng, xác định giá trị của hiện vật, làm hồ sơ lý lịch để bổ sung vào kho cơ sở của bảo tàng.

- Công tác kiểm kê khoa học: Kiểm kê để bảo quản hiện vật Xác định và phát hiện ra ý nghĩa lịch sử, khoa học và nghệ thuật của chúng Tạo điều kiện để hiện vật được sử dụng một cách rộng rãi nhất.
- Công tác bảo quản, phục chế hiện vật: Giữ gìn sự toàn vẹn của các di sản văn hóa ở bảo tàng dựa trên các đặc điểm vật lý - hóa học, chất liệu cũng như kỹ thuật chế tác, đời sống của hiện vật trước khi đến với bảo tàng, với mục đích giữ gìn hiện vật được nguyên dạng.

- Công tác trưng bày: Tổ chức sắp xếp và trình bày hiện vật theo hệ thống các chủ đề, sử dụng trang thiết bị cần thiết để làm toát lên ý tưởng, thông điệp mà bảo tàng muốn truyền đạt tới công chúng.

- Công tác giáo dục và công chúng: Hướng dẫn tham quan, tổ chức các chương trình giáo dục, biểu diễn, báo cáo khoa học, nói chuyện chuyên đề, thực hiện các ấn phẩm liên quan đến hoạt động của bảo tàng.

Phẩm chất và kỹ năng cần thiết:

- Có phương pháp tiếp cận các vấn đề khoa học

- Có kiến thức sâu rộng về lịch sử, mỹ thuật…

- Có kỹ năng bảo quản, phục chế, tổ chức kho.

- Có khả năng xây dựng và tổ chức các chương trình giáo dục để phổ cập kiến thức cho công chúng.

Bạn có thể học ở hai trường đại học đào tạo chuyên ngành bảo tàng: Trường ĐH Văn hóa TP.HCM và Trường ĐH Văn hóa Hà Nội.

Ngoài ra, các bảo tàng luôn chào đón các bạn trẻ tốt nghiệp ngành sử học, nhân học, văn hóa học và nhiều ngành khoa học xã hội nhân văn khác. Bạn có thể học các ngành khoa học xã hội ở: Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn (ĐHQG Hà Nội và ĐHQG TP.HCM), Đại học Huế, Trường ĐH Quy Nhơn v.v…

Trong tương lai, ở Việt Nam sẽ phát triển loại hình bảo tàng lịch sử tự nhiên, bảo tàng thiên nhiên. Đây sẽ là cơ hội rất lớn cho những người học các ngành sinh học, địa chất học ở các trường khoa học tự nhiên.