Ngành hàng không

Hàng không là lĩnh vực kinh tế vận tải áp dụng kỹ thuật công nghệ cao, hiện đại với hoạt động mang tính quốc tế cao, gắn liền với an toàn và an ninh, buộc phải hoạt động đồng bộ trong một quy trình chặt chẽ. Trong ngành hàng không có rất nhiều nghề nghiệp đa dạng.

Điều kiện làm việc và cơ hội nghề nghiệp

Trong ngành hàng không, bạn có thể lựa chọn làm việc tại:

- Các hãng hàng không: Ở Việt Nam có các hãng hàng không như Vietnam Airlines, Jetstar Pacific Airlines, Công ty bay dịch vụ VASCO, công ty bay dịch vụ dầu khí SFC…

- Các cảng hàng không: là tổ hợp công trình bao gồm sân bay, nhà ga và các trang thiết bị, công trình mặt đất cần thiết khác được sử dụng cho máy bay đi và đến, thực hiện các dịch vụ vận chuyển hàng không. Việt Nam có 3 cụm cảng hàng không ở ba khu vực Bắc, Ttrung, Nam gồm 20 cảng hàng không.

- Các trung tâm quản lý bay: là đơn vị có chức năng điều hành, cung ứng dịch vụ không lưu và các dịch vụ phụ trợ khác nhằm đảm bảo an toàn, điều hòa và có hiệu quả cho tất cả các máy bay dân dụng hoạt động tại các cảng hàng không. Hiện chúng ta có ba trung tâm quản lý bay: Nội Bài (miền Bắc), Đà Nẵng (miền Trung), Tân Sơn Nhất (miền Nam).

Làm việc trong ngành hàng không, bạn luôn sống trong không khí của sự vận động liên tục cho các chuyến bay với nhiều cơ hội tiếp xúc với những khuôn mặt mới đến từ bốn phương trời. Bạn cũng có nhiều cơ hội được đi máy bay miễn phí hoặc giảm giá, như một chính sách đãi ngộ của các hãng hàng không với nhân viên của mình.

Giờ giấc làm việc trong ngành hàng không khá khắc nghiệt. Công việc ở tất cả các bộ phận đều phải làm ca đêm, trong cả ngày nghỉ cuối tuần và lễ tết. Một số vị trí như nhân viên làm việc ở sân bay chẳng hạn, được yêu cầu làm việc ngoài trời trong mọi điều kiện thời tiết với những công việc khá nặng nhọc.

Vận tải hàng không là một ngành có tốc độ tăng trưởng rất nhanh, nhu cầu tuyển dụng lớn và luôn tuyển công khai thành từng đợt hoặc quanh năm, tùy như cầu của từng bộ phận. Nhiều loại hình công việc chỉ tuyển người có trình độ lao động phổ thông. Nếu thuộc đội ngũ nhân lực chất lượng cao trong ngành, bạn sẽ có nhiều cơ hội để khẳng định và học tập, tu dưỡng.

Một số nghề nghiệp trong ngành hàng không:

* Phi công: Làm công việc lái máy bay vận chuyển hành khách, bưu kiện hoặc hàng hóa v.v… Để trở thành phi công, bạn phải vượt qua một kỳ tuyển đầu vào với những bài kiểm tra về sức khỏe, kiến thức và ngoại ngữ, sau đó là rất nhiều bài học cùng hàng trăm giờ bay thử trước khi bạn chính thức có bằng lái máy bay trong tay.

Công việc của phi công: chuẩn bị, trình hoặc kiểm tra các kế hoạch bay, kiểm tra số lượng hành khách, khối lượng hàng hóa, lượng nhiên liệu, tình trạng trang thiết bị, điều khiển máy bay. Trong quá trình bay, phi công điều khiển máy bay theo sự chỉ dẫn của trạm không lưu, theo đúng quy trình an toàn, cung cấp cho hành khách các thông tin về chuyến bay, điều kiện thời tiết, các bến đỗ trong hành trình v.v…

Phi công đòi hỏi phải có sức khỏe tốt, thị lực tốt. Ngoài ra, họ còn cần khả năng phối hợp và giao tiếp tốt, óc tổ chức, lên kế hoạch, kỹ năng định hướng, dẫn đường, khả năng tập trung cao độ trong một thời gian dài. Phi công cũng đòi hỏi phải là người có trách nhiệm, điềm đạm, bình tĩnh, tự tin.

* Huấn luyện bay: là vị trí công việc của những người dạy lái máy bay dân dụng. Họ nắm được tất cả các vấn đề lý thuyết và thực hành liên quan đến điều khiển máy bay cũng như các quy luật, quy tắc trong ngành hàng không, dẫn đường và điều kiện thời tiết. Ngoài các yêu cầu giống hệt như một phi công giàu kinh nghiệm bình thường, đó còn phải là người chín chắn, có trách nhiệm, cẩn thận, chu đáo, sẵn lòng giúp đỡ người khác, kiên nhẫn, sống tích cực, khả năng tự chủ cao.

* Nhân viên kiểm soát không lưu: Là người theo dõi và trực tiếp hướng dẫn hướng đi của máy bay tại sân bay trong phạm vi đường bay, ngăn ngừa va chạm giữa các máy bay, phối hợp các hoạt động tìm kiếm và cứu nạn khi có vấn đề phát sinh.

Nhân viên kiểm soát không lưu làm việc tại tháp điều khiển của sân bay và trung tâm kiểm soát ra đa. Họ làm theo ca, tùy theo thời gian của các chuyến bay. Kiểm soát viên không lưu đòi hỏi phải có khả năng tập trung cao độ vào công việc, phản xạ nhanh chóng, vững vàng trước áp lực công việc, có tinh thần trách nhiệm cao, giao tiếp thành thạo bằng ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh)

* Tiếp viên hàng không: Phục vụ hành khách và những thành viên phi hành đoàn trên máy bay dân dụng. Công việc chính là soát vé, xếp chỗ, kiểm tra hành lý, hướng dẫn lối đi cho hành khách trước và trong chuyến bay, đảm bảo an toàn cho hành khách suốt chuyến bay, sơ cứu và giúp đỡ hành khách yếu mệt, phục vụ ăn uống v.v…

Tiếp viên làm việc trên máy bay, ở độ cao đến 10 ngàn mét. Họ làm việc theo ca, thời gian làm việc phụ thuộc vào lịch trình các chuyến bay. Công việc tương đối căng thẳng, vất vả.

Yêu cầu với tiếp viên hàng không là sức khỏe tốt, khéo léo, khả năng giao tiếp tốt, cởi mở, bình tĩnh, có khả năng làm việc dưới áp lực cao, biết điều phối thời gian v.v… Tuổi tác, chiều cao và cân nặng được giới hạn trong từng vị trí công việc theo quy định của từng hãng hàng không.

* Nhân viên cân bằng trọng tải: tính toán trọng tải của hành khách, hành lý, hàng hóa, bưu kiện thực tế cho máy bay, lên kế hoạch và lập sơ đồ xếp hàng, tính toán nhiên liệu. Yêu cầu tiếng Anh thông thạo, kỹ năng vi tính tốt, kỹ năng tính toán, khả năng tổ chức, sắp đặt tốt.

* Thủ tục viên: Kiểm tra khách lên máy bay, làm thủ tục đăng ký và ký gửi hành lý cho khách. Yêu cầu sơ tuyển: tốt nghiệp THPT, có thêm một số chứng chỉ theo yêu cầu của các hãng hàng không, sử dụng thành thạo tiếng Anh, máy vi tính, sức khỏe tốt, thính lực tốt.

* Kỹ sư bảo dưỡng máy bay: Làm nhiệm vụ bảo dưỡng và sửa chữa động cơ, thân máy bay, cabin, các hệ thống trong máy bay, cánh máy bay và các bộ phận cấu thành khác trong máy bay. Những kỹ sư này làm việc trực tiếp ngoài sân bay trong không khí ồn ào, khẩn trương, dưới mọi điều kiện thời tiết. Họ làm việc chủ yếu trong giờ hành chính, nhưng cũng có những trường hợp khẩn cấp phải làm việc thêm giờ, vào ngày nghỉ hay lễ tết.

* Thợ máy: Đây là lực lượng chính trong bộ phận bảo dưỡng kỹ thuật cho máy bay, có trình độ kỹ sư hoặc công nhân kỹ thuật. Nhiệm vụ của họ là kiểm tra, theo dõi động cơ, xác định các trục trặc kỹ thuật và tiến hành sửa chữa. Nghề nghiệp này thường xuyên phải tiếp xúc với xăng dầu, hóa chất và dụng cụ nguy hiểm, đôi khi phải trèo thang, dàn giáo hay cố định một tư thế cúi, quỳ rất lâu để xem xét và sửa chữa máy móc. Công việc đòi hỏi thể lực tốt, đôi bàn tay khéo léo, chính xác.

* Ngoài ra còn có các vị trí khác như:

- Nhân viên hỗ trợ khách hàng, chuyên giúp giải quyết các thủ tục giấy tờ.

- Nhân viên vận chuyển hành lý.

- Nhân viên thông tin cung cấp thông tin cần thiết, giải quyết khiếu nại của khách.

- Nhân viên tìm kiếm hành lý thất lạc.

- Nhân viên điều động để phối hợp giữa các bộ phận, cá nhân để đảm bảo chuyến bay thông suốt.
- Nhân viên bán vé máy bay.

- Nhân viên tiếp nhận và kiểm tra đóng gói phân loại hàng hóa.

- Nhân viên bảo vệ cảng hàng không.

- Nhân viên cứu hộ cảng hàng không.

- v.v…

Muốn học chuyên sâu về hàng không, bạn có thể thi vào Học viện hàng không Việt Nam (104, Nguyễn Văn Trỗi, phường 8, quận Phú Nhuận, TP.HCM). Tuy nhiên, bạn cũng có thể đến với ngành hàng không bằng nhiều con đường khác: khối các trường kỹ thuật, khối hành chính văn phòng, khối kinh tế - tài chính… Đây là một ngành đa lĩnh vực và cơ hội luôn rộng mở với bạn.